Rasa sphynx to jedyna w swoim rodzaju, jeśli chodzi o osobowość i pielęgnację. Mimo że mogą sprawiać pewne trudności, sphynx to wspaniały towarzysz dla singli, par oraz rodzin z większymi dziećmi.
Historia rasy sphynx
Lysinki pojawiały się na świecie jeszcze przed oficjalnym uznaniem rasy. Istnieją przypuszczenia, że takie koty istniały już w czasach Azteków. Jednak historia współczesnych sphynxów rozpoczęła się w Kanadzie w 1966 roku, kiedy to zwyczajna kotka urodziła kociaka bez futra. Przez pierwsze lata prowadzono nierozważne krzyżowanie bliskokrewne, co doprowadziło do degeneracji rasy. Później podstawę rasy stworzyła para bezwłosych kociąt z Minnesoty w USA. W drugiej połowie lat 70. XX wieku w Kanadzie odnaleziono kolejne trzy bezwłose kociaki.
Niestety, jedyny samiec w grupie, Bambi, nie mógł rozmnażać się z powodu uszkodzeń genitaliów, ale dożył późnego wieku – aż 19 lat. Dwie samice, Pinki i Paloma, trafiły do Holandii, gdzie stały się przodkami europejskich sphynxów. Aby wzmocnić genetykę, często krzyżowano je z kotami rasy devon rex.
Obok klasycznych sphynxów istnieją również inne bezwłose rasy, takie jak:
- donski sphynx
- ukraiński lewyk
- peterbald
Nie jest do końca jasne, dlaczego te koty rodzą się bez futra. Specjaliści sugerują, że jest to wynik mutacji genetycznej.
Wygląd sphynxów
Kiedy myślimy o sphynxach, przychodzą na myśl skojarzenia z demonami czy kosmitami. Ich bezwłose ciała i trójkątne głowy z dużymi, szeroko osadzonymi uszami nadają im niezwykły wygląd. Ich skóra może przyjmować różnorodne odcienie, a mimo braku futra na ciele pojawiają się plamki, które imitują wzór futra.
Cechą charakterystyczną są także fałdy skórne. Nie wszystkie osobniki wykazują dużą marszczenie; u kotów z dominującym genem devon rex skóra jest gładka. Cechy te mogą czasami prowadzić do degeneracji rasy, a sphynxy mogą wydawać się bardziej podobne do porcelanowych figur niż do rzeczywistych kotów.
Przeciętny sphynx waży od 3,5 do 7 kg. Posiadają silne, muskularne ciała, a ich charakterystyczne kości policzkowe przypominają rzeźbę egipskich posągów. Dodatkowo, mają długie, zwężające się ogony.
Chociaż nie możemy określić sphynxów jako całkowicie bezwłosych, często mają delikatny meszek, który sprawia, że ich skóra przypomina aksamit. Rasa ta wyróżnia się wyższą temperaturą ciała – o kilka stopni wyższą niż u innych kotów. Sphynxy są nazywane „suede heating pads” z powodu ich ciepłoty. Często mają także zaledwie kilka wąsów i rzęs. Kolory ich skóry różnią się od jasno-pigmentowanych po prawie czarne. Długość ciała wynosi zazwyczaj od 33 do 38 cm, a wysokość od 20 do 25 cm.
Charakter sphynxów
Stwierdzenie, że koty są samotnikami, nie odpowiada potrzebom wielu ras, w tym sphynxów. W większości przypadków te koty potrzebują towarzysza do zabawy oraz bliskości opiekuna. Sphynxy są niezwykle czułe, co wiąże się z ich gadżetowatym charakterem. Bez włosów, odczuwają zimno silniej niż ich futrzaste odpowiedniki, co zmusza je do szukania ciepła i uwagi od właściciela.
Zdarza się, że koty potrafią być zaborcze. Chociaż nie są naturalnie agresywne, sphynxy są pełne energii i chętnie podejmują interakcję z ludźmi. Zostały wyhodowane do życia w domu, co sprawia, że mają trudności w przetrwaniu na wolności. Właśnie dlatego sphynxy, wykazujące silną więź z właścicielem, często stają się idealnymi towarzyszami, wymagającymi stałej uwagi.
Ciekawą cechą sphynxów jest ich zdolność do szybkiego uczenia się. Ich silna więź z ludźmi sprawia, że są fenomenalnymi „uczniami”. Z powodu potrzeby ciepła, często próbują znaleźć miejsce, gdzie mogą się ogrzać:
- w łóżku
- na kolanach
- na grzejniku
- w pobliżu komputera (przy wylocie wentylacyjnym laptopa)
Ta cecha przyczyniła się do ich towarzyskiego charakteru. Sphynxy lubią nawiązywać relacje z wszystkimi domownikami oraz wizytującymi ich gośćmi. Ich bliskość z człowiekiem sprawia, że są dość rozmowne, tak jak syjamskie koty. Sphynxy łatwo wyrażają swoje emocje, a ich potrzeba uwagi sprawia, że potrafią komunikować się na różne sposoby.
Jednym z niezwykłych zachowań sphynxów jest to, że często nie zakopują swojego odchodów w kuwecie. Gdy czują się źle, potrafią dać znać swojemu właścicielowi, co pozwala mu na szybką reakcję.
Pielęgnacja sphynxów
Oprócz szczegółów dotyczących koloru skóry, warto zwrócić uwagę na zasady pielęgnacji tej rasy. Międzynarodowe organizacje uznają różne wzory skórne, ale niezależnie od koloru, sphynxy potrzebują odpowiednich warunków:
- przytulne legowisko – w zimie szczególnie przydatna jest pościel na grzejniku,
- stosowanie kremu ochronnego podczas wychodzenia na zewnątrz w słoneczne dni,
- wzmożona dieta.
Wyższa temperatura ciała sphynxów skutkuje większym apetytem. Dlatego zaleca się karmienie ich specjalnymi dietami bogatymi w tłuszcze. Sphynxy są także podatne na choroby skórne, w tym grzybice, co wymaga regularnego monitorowania stanu zdrowia.
Koty sphynx stają się wspaniałymi towarzyszami, na które można liczyć w codziennym życiu. Ich osobowość, potrzeby i wyjątkowy wygląd zapewniają, że będą niezapomnianym członkiem rodziny, który dostarczy mnóstwo radości i miłości.
Zarówno ich unikalny wygląd, jak i charakter sprawiają, że sphynxy są jednymi z najbardziej wyjątkowych ras kotów, które potrafią wnieść wiele pozytywnej energii do życia swoich właścicieli.
